Ułanowa, Galina Siergiejewna (1910-1998)

Galina Ułanowa, jedna z największych balerin XX wieku, urodziła się 8 stycznia 1910 roku w St. Petersburgu, w rodzinie tancerzy. W wieku 9 lat rozpoczęła naukę baletu, początkowo pod okiem matki, Marii Romanowej, następnie w Petersburskiej Szkole Baletu, w klasie Agrypiny Waganowej.

W 1928 roku Ułanowa wstąpiła do zespołu baletowego Teatru GATOB (obecnie Teatr Maryjski). Wkrótce stała się czołową solistką tego teatru. W czasie II wojny światowej Ułanowa wraz z całym zespołem przeniosła się do Permu (1941-42), a następnie do Ałma Aty (1942-43). W 1944 wstąpiła do zespołu Teatru Bolszoj w Moskwie, gdzie tańczyła do końca kariery. Z zespołem tym odbyła kilka zagranicznych tournée: Wiedeń (1945), Londyn (1956), Nowy Jork (1959). W wieku 52 lat zakończyła karierę sceniczną, oddając się pracy pedagoga. Jej uczniami byli m.in. Nina Timofiejewa, Jekatierina Maksimowa i Nina Semizorowa. W 1951 roku Ułanowa otrzymała Nagrodę Lenina. W latach 1964-72 przewodniczyła jury Międzynarodowego Konkursu Baletowego w Warnie. Zmarła 21 marca 1998 roku w Moskwie.

Do najsłynniejszych kreacji Galiny Ułanowej należą*:
Odetta-Odylia w Jeziorze łabędzim / muz. P. Czajkowski, chor. M. Petipa
tytułowa rola w Giselle / muz. A. Adam, chor. J. Coralli i J. Perrot 
Aurora w Śpiącej królewnie / muz. P. Czajkowski, chor. M. Petipa
Solistka w Chopinianie (Sylfidach) / muz. F. Chopin, chor. M. Fokin
Maria w Fontannie Bachczysaraju / muz. B. Asafiew, chor. R. Zacharow / Leningrad, 1934
Coralli w Straconych złudzeniach / muz. B. Asafiew, chor. R. Zacharow / Leningrad, 1936
Masza (Klara) w Dziadku do orzechów / muz. P. Czajkowski, chor. W. Wajnonen / Leningrad, 1934
Julia w Romeo i Julii / muz. S. Prokofiew, chor. L. Ławrowski / Leningrad, 1940
Tao-Choa w Czerwonym maku / muz. R. Glier, chor. L. Ławrowski / Moskwa, 1949
Katarzyna w Kamiennym kwiecie / muz. S. Prokofiew, chor. L. Ławrowski / Moskwa, 1954

Galina Ułanowa zmieniła oblicze baletu rosyjskiego ery powojennej. W dobie królowania wirtuozerii technicznej i szybkości, ona zachwyciła publiczność subtelnością i lirycznością. Przy doskonałej technice była nad wyraz wrażliwa i muzykalna. Przede wszystkim ceniono ją jednak za dramatyzm i wybitne zdolności aktorskie, objawiające się umiejętnością nadania granej postaci psychologicznej głębi. 
Taniec Ułanowej utrwalono na kilku filmach, m.in.: Gwiazdy baletu (1946), Balerina (1947), Romeo i Julia (1954), The Bolshoi Ballet (film brytyjski, 1957).






Źródła:
D. Craine, J. Mackrell. The Oxford Dictionary of Dance. Oxford: Oxford University Press 2002
Russkij balet: Encikłopiedia. praca zbiorowa. Bolszaja Rossijskaja Encikłopiedia, Soglasie, Moskwa 1997
B. Lwow-Anochin. Galina Ułanowa. Iskusstwo, Moskwa 1970



Opracowała: Ewa Krasucka