www.balet.pl Strona Główna www.balet.pl
forum miłośników tańca

FAQFAQ  SzukajSzukaj  UżytkownicyUżytkownicy  GrupyGrupy
RejestracjaRejestracja  ZalogujZaloguj

Poprzedni temat «» Następny temat
Klasyczny taniec hinduski Bharata Natyam
Autor Wiadomość
forum.balet.pl
ADMINISTRATOR


Posty: 107
Wysłany: Sro Lut 22, 2006 8:57 pm   Klasyczny taniec hinduski Bharata Natyam



Moment przejścia od ustroju rodowo - plemiennego wpłynął znacząco na dalszy rozwój kultury. Wraz ze wzrastającą na Wschodzie pozycją kapłanów, tworzących silnie zorganizowaną kastę, prymitywne obrzędy przeistaczały się stopniowo we wspaniałe świątynne ceremonie. Taniec oddalał się od naiwnego realizmu pierwotnego naśladownictwa i nabierał coraz bardziej wyrafinowanej estetyki, wymyślnej ornamentacji i skomplikowanej symboliki gestu i ruchu. Nastąpił więc znaczący podział na sztukę ludową (pozostającą w okopach prymitywizmu) i sztukę wysoką, którą nazwiemy później dworską.



Człowiek okresu wedyjskiego (XIII - V wiek p. n. e.) oddawał cześć demonom i zwierzętom (animizm i totemizm) i za pośrednictwem kapłanów składał im ofiary, by zyskać ich przychylność. Tańce prymitywne - pantomimy Ariów zostały z czasem zastąpione tańcami świątynnymi wykonywanymi przez specjalnie szkolone ku temu tancerki (DEVADASI - dosł. "niewolnice boga").
Ich zawód był bardzo ceniony i przechodził z pokolenia na pokolenie. W związku ze sformalizowaniem pozycji tańca w kulturze, technika taneczna w Indiach przeszła wielkie przeobrażenia. Tancerki od dzieciństwa uczyły się akrobatyki, wirowania wokół własnej osi, ćwiczyły giętkość rąk i bioder, a przede wszystkim zapoznawały się z bardzo skomplikowaną symboliką tańca Bharata Natyam (opisanego w świętej rozprawie o tańcu i muzyce "Bharata -Natia - Siastra"). Owe tańce pokazywały czynności i zdarzenia z życia bogów, przy czym istota sprawy tkwiła nie w przedstawieniu samej treści legendy, lecz jej filozoficznego sensu za pomocą umownych gestów. Taniec łączył się z recytacją tekstów modlitewnych z ksiąg Wedy, co w starohinduskiej sztuce zastępowało początkowo późniejszy akompaniament.



Bharata Natyam składa się z dwóch części:
- Nrtta - abstrakcyjnej, zbudowanej z licznych ADAWU (form opartych na rytmach wyklepywanych gołymi stopami w połączeniu z ruchami rąk i dłoni)
- Nrtya - narracyjnej, podczas której tancerka za pomocą gestów dłoni i mimiki twarzy opowiada historię związana z mitologią hinduską.

Zasady hinduskiego tańca klasycznego nawiązują do wielowiekowej tradycji Indii, w której zachowały się podstawy tańca (MUDRA) oraz ściśle określony zasób póz i ruchów.
Funkcja tańca polegała na tłumaczeniu tekstów starych ksiąg, w związku z tym niemożliwym było wprowadzenie indywidualnego wyrazu czy swobodnej improwizacji, tak wiec uzewnętrznianie przeżyć tancerza było niewskazane - odgrywał on konkretnie wyznaczoną postać za pomocą obrzędowo ustalonych i przez tradycję ustalonych ruchów.

Mudra stanowi zbiór subtelnych gestów rąk, tworzących jakby kompletny słownik, dzięki któremu tancerz opowiada, a widz odczytuje treść legend i mitów. Gesty te mogą oznaczać zwierzęta, przedmioty, pojęcia, etc., co zaważyło na ich skomplikowanym podziale, którego punkt wyjścia stanowi PATAKA (płasko ułożona dłoń).
W mudrze wyróżniamy:
- 38 układów pojedynczej dłoni (ASAMYUTA HASTAS), z których każdy ma kilkadziesiąt znaczeń,
- 37 układów obu dłoni(SAMYUTA HASTAS).
Ponadto istnieje wiele osobnych symboli, które oznaczają pokrewieństwa rodzinne, kasty społeczne, sławnych panujących, rzeki, oceany, gatunki drzew i zwierząt, etc.
Do najważniejszych mudr należą ANDŻALI (pozdrowienia, w których ręce w pataka stykają się dłońmi) - pozdrowienia stosowane są na odpowiedniej wysokości zależnie od statusu społecznego osoby pozdrawianej:
- na wysokości czoła - kierowane do bóstwa,
- na wysokości twarzy - kierowane do duchowych przywódców, nauczycieli,
- na wysokości piersi - kierowane do braminów

Drugim podstawowym elementem tańca hinduskiego jest KARANA , czyli pozycja ciała (jest ich 108). Symbolika wszystkich odchyleń ciała od osi pionowej ma różne znaczenie, jedną z najpopularniejszych póz jest charakterystyczne tzw. "trójwygięcie" :
- u kobiet : głowa pochylona w prawo, górna część tułowia przegięta w lewo, biodra i nogi odchylone w prawo,
- u mężczyzn : analogicznie tylko, ze zaczyna się i kończy wygięciem w lewą stronę.
Ruch tancerzy hinduskich jest harmonijnym przechodzeniem z jednej pozy w drugą, charakteryzuje się idealną koordynacją wszystkich poruszeń głowy (jest ich 30), szyi (,których jest 9), tułowia, ramion, rąk i nóg.
Mimika ogranicza się również do ustalonego zasobu ruchów twarzy:
- 36 rodzajów spojrzeń,
- 9 ruchów gałek ocznych,
- 7 ruchów brwi,
- 6 ruchów nosa,
- 6 ruchów policzków,
- 6 ruchów brody,
- 6 ruchów dolnej wargi,
- 6 ruchów całej twarzy.
Poszczególne karanas łączą się ze sobą tworząc kombinację zwaną ANGAHARĄ.

Sylwetka tancerza hinduskiego charakteryzuje się:- ugiętymi kolanami,
- silnym rozwarciem nóg i stóp na zewnątrz,
- płaskim stawianiem stopy,
- ozdobnym układem rąk i dłoni (w tańcu główny nacisk przypada na ruchy górnej partii ciała!),
- wyrazistymi ruchami tancerzy,
- specyficznym , silnym rytmem wystukiwanym przez gołe stopy i wzmacnianym przytwierdzonymi do kostek brzękadłami.



Wraz z malejącym znaczeniem braminów pod wpływem rozrastającego się hinduizmu - w okresie złotego wieku (IV - V w.) na dworach maharadżdżów i radżdżów zaczęły pojawiać się świeckie formy tańca, W związku z tym centrum tańca zostało przeniesione ze świątyń do sal władców. Tancerki świecki zwano NAUCZ (nazwa BAJADERA pochodzi z późniejszego okresu, nadana przez Portugalczyków tancerkom używających szali).

Upadek starohinduskiej sztuki tanecznej rozpoczął się z chwilą najazdów barbarzyńskich ludów z północnego-zachodu. W czasie dominacji muzułmańskiej w Indiach taniec został odarty z filozoficzno - etycznych elementów, gdy do państwa wdarli się Mongołowie - tańce naucz utraciły dawną wzniosłości i wyrażały niskie uczucia i namiętności. W okresie kolonizacji brytyjskiej (przede wszystkim za panowania królowej Wiktorii) rozwój kultury hinduskiej został zahamowany, a przejawy kreacji artystycznej były oficjalnie tłamszone (naród bez kultury nie jest narodem!).



Dopiero w XX wieku miał miejsce okres odrodzenia dawnej sztuki tanecznej, dzięki czemu powstało 7 szkół tańca klasycznego.
Największą z nich i najpoważniejszą jest Bharata Natyam w południowych Indiach, która kultywuje najstarszego pochodzenia tańce, uprawiane przez devadasi w świątyniach (opiera się na zapisach "Natia - Siastra" i zachowuje ściśle tradycyjną mudrę).
Z niej wywodzą się kolejne szkoły:
- Kathak - kształci tancerki świeckie (naucz) i największy nacisk kładzie na rytmiczną pracę nóg i pracę nad znaczeniowo - opisową strona tańca przy jednoczesnym ograniczeniu mudry,
- Kathakali - kultywuje styl tańca pochodzenia ludowego, uprawiany przez wędrownych artystów i oparty na epizodach z "Mahabharaty" i "Ramajany",

- Kuchipudi - powstała w XIII wieku, hołduje tańcom-dramatom, wykonywanym solowo zarówno przez mężczyzn jak i kobiety,

- Mohini Attam - naucza ona łatwiejszej formy tańca Bharata Natyam, kształci tylko młode dziewczęta,

- Manipuri - kultywująca tańce pochodzenia religijnego, pozbawione pierwiastków kultowych, odnajduje ona źródła do tworzenia w miłosnych dziejach Kriszny i Sity, dotyczy on jedynie młodych dziewcząt lub chłopców,

- Odissi - najmłodsza szkoła (powstała w 1950 roku), która czerpie z tradycyjnych wytycznych stosowanych przez devadasi a także inspiruje ruch starymi rzeźbami przedstawiającymi tancerzy hinduskich.



Kończąc, pragnę nadmienić, że klasyczny taniec hinduski Bharata Natyam jest najbardziej rozpowszechnioną formą taneczną we współczesnych Indiach, wykonywaną zarówno przez mężczyzn jak i kobiety.
Wraz z eksploracją turystyczną Dalekiego Wschodu i silnym zainteresowaniem sztuką Indii, jego tradycja przenoszona jest do krajów zachodnich, gdzie zdobywa znaczną popularność.


Nagranie video tańca Bharata Natyam można ściągnąć klikając na poniższy link: http://www.savefile.com/files.php?fid=3291337

________________
autor - sfra (wykorzystywanie bez podania źródeł zabronione!)
________________
źródła:
- "Krótki zarys historii tańca i baletu" - Irena Turska
- "Taniec - jego rozwój i formy" - Rey
- materiały egzaminacyjne z wiedzy o tańcu CKE
- http://www.kanakasabha.com/sapta/index.html
- zdjęcia ( http://assoc.wanadoo.fr/arta/bharata03_2.htm ; http://www.adem.ch/Cours/bharata.html )
_________________
Forum Balet.pl
 
 
Wyświetl posty z ostatnich:   

Odpowiedz do tematu Dodaj do serwisow: Bookmark and Share
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku

Skocz do:  

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group
Strona wygenerowana w 0,11 sekundy. Zapytań do SQL: 14